Γράφει ο Περικλής Μητρονάτσιος, συντηρητής έργων τέχνης και Αρχαιοτήτων υπεύθυνος του Κέντρου Συντήρησης και Διατήρησης Βυζαντινής Κληρονομιάς Κ.Σ.κ.Δ.Β.Κ.).
Δεν πέρασε καιρός από τη λήξη του σίριαλ “Bέρα στο δεξί”, που έκανε την πόλη μας ευρύτερα γνωστή στο πανελλήνιο και όχι μόνο. Αποτέλεσε την καλύτερη διαφήμιση με ορατό αποτέλεσμα μιας και έγινε προορισμός για πολλούς σύμφωνα με τα λεγόμενα των ειδικών και των εμπλεκομένων με τον τουρισμό.
Δεν ξεχνούμε επίσης όλους τους τοπικούς άρχοντες Νομάρχη – Δήμαρχο που παρέθεταν δείπνα και βράβευαν τους πρωταγωνιστές του σίριαλ και δη των συντοπίτη μας συγγραφέα- πρωταγωνιστή κ. Κυρίτση, ο οποίος όπως πληροφορούμαι κατέθεσε μελέτη δημιουργίας ενός χώρου τέχνης στο Βαρούσι, ενθουσιασμένος ο άνθρωπος από την απήχηση του σήριαλ και την αγάπη των Τρικαλινών.
Ας δούμε όμως τα πράγματα μέσα από το πρίσμα της καθημερινότητας της περιοχής και ας πιάσουμε το θέμα από την δεκαετία του 50 και μετά.
Με την νηφαλιότητα και την ελευθερία του λόγου, σήμερα μπορούμε να δούμε την πόλη μας και να κρίνουμε έργα και ημέρες ανθρώπων που προσέφεραν θετικά, αλλά και αρνητικά σε αυτή την πόλη. Όταν όλη η Ευρώπη συντηρούσε και μάζευε τα απομεινάρια ενός πολέμου, στην πόλη μας η καταστροφή συνεχιζόταν, όχι βέβαια από τον κατακτητή, αλλά από οραματιστές τότε δημάρχους που ήθελαν και θεωρούσαν ότι μπορούν να κάνουν τα Τρίκαλα μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη. Έτσι «ελαφρά την καρδία» και εν μια νυκτί κατεδαφίζουν την πανέμορφη κλειστή αγορά της πόλης και κτίζουν το σημερινό κτίριο της νομαρχίας. Αυτό το κτίριο, που σήμερα είναι η αρχή του κυκλοφοριακού μας προβλήματος και που σήμερα, αρκετά σύντομα από τότε, σκεπτόμαστε τη μεταφορά του. Τα χρόνια περνούν η πολιτική ρευστότητα και η έλλειψη νομικού πλαισίου δίνει αλλεπάλληλα χτυπήματα στην παραδοσιακή λαϊκή αρχιτεκτονική του Βαρουσίου, με κακόγουστα κτίσματα, αλλά και στα νεοκλασικά της πέρα του ποταμού περιοχής, με αποκορύφωμα την περίοδο της έλευσης, από τη Γαλλία, του Κωνσταντίνου Καραμανλή (1974) τότε που όλη η Ευρώπη νομοθετούσε για την διάσωση των ιστορικών κέντρων των πόλεων και που αναπτυσσόταν πέραν των παραδοσιακών οικισμών. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Καραμανλή εφευρίσκει την αντιπαροχή και δίνει το οριστικό χτύπημα σε θέματα πολιτισμού, μιας και μαζικά καταστρέφονται και καταπατούνται νεοκλασικά –αρχαιολογικοί χώροι και γενικά ότι είναι παλιό, για να χτιστούν πολυκατοικίες. Όλο αυτό το νταλαβέρι - αλισβερίσι και το παιχνίδι με το χρήμα είναι η αρχή της διαφθοράς στη χώρα μας, μιας και δημιουργούνται μεγαλοεργολάβοι με σχέσεις εξάρτησης με τους πολιτικούς και το μαύρο χρήμα πάει και έρχεται «κάτω από τα τραπέζι» Όλη αυτή η κατάσταση είχε σαν αποτέλεσμα, πέραν της καταστροφής, την πληθυσμιακή μετακίνηση, καθώς και την ερημοποίηση της υπαίθρου μιας και όλο το παιχνίδι γινόταν -και γίνεται- στην Αθήνα, καθώς και στις μεγάλες πόλεις. Η όλη κατάσταση αποτυπώνεται βέβαια σε αξέχαστες ελληνικές ταινίες που ανέδειξαν μεγάλους ηθοποιούς.
Έτσι έχει η κατάσταση και φτάσαμε μέχρις εδώ, το Βαρούσι να έχει περιοριστεί και να εκτίνεται μόλις λίγα μέτρα περιμετρικά των ναών του 18ου αιώνα στη χειρότερη κατάσταση από ποτέ.
Αξίζει να σημειώσω εδώ ότι τις τελευταίες δεκαετίες η επαγγελματική ταυτότητα των δημάρχων αυτής της πόλης ήταν μηχανικοί. Κανένας όμως εξ αυτών δεν ασχολήθηκε με το Βαρούσι, πράγμα που τους φέρνει δεοντολογικά αντίθετους με αυτό που πρέπει να πρεσβεύουν σαν επιστήμονες.
Αφορμή αυτού του σύντομου άρθρου είναι μία επίσκεψη μου για λόγους επαγγελματικούς στα μνημεία – ναούς της περιοχής, αλλά και η σχεδόν καθημερινή μου έλευση από την περιοχή. Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο και δεν πάει άλλο. Αυτό που θα αντικρίσει τη μέρα ο επισκέπτης δεν είναι άλλο από μια πολύ κακή πλακόστρωση (που όταν βρέχει δεν είναι προσπελάσιμη) με πλατείες και μικρά ανοίγματα που είναι ασφυκτικά καλυμμένα με αυτοκίνητα, ειδικά τα προαύλια των εκκλησιών αποτελούν χώρους πάρκιγκ. Η διέλευση των οχημάτων γίνεται με δυσκολία και κτίρια ετοιμόρροπα εγκυμονούν κινδύνους. Η αστυνόμευση τόσο από τη δημοτική αστυνομία, όσο και από την κρατική είναι εντελώς ανύπαρκτη την ημέρα, αλλά κυρίως τη νύχτα. Πολλά κτίρια είναι μισογκρεμισμένα – εστίες μόλυνσης και στέκια διακίνησης ναρκωτικών. Οι δέκα ναοί που βρίσκονται εντός του Βαρουσίου ποτέ δεν έτυχαν της χρηματοδότησης από την πολιτεία (πλην της Παναγιάς Φανερωμένης την περίοδο που κάηκε) προκειμένου να αναστηλωθούν, να ανακαινιστούν και να συντηρήσουν έργα τέχνης που φιλοξενούν. Το όλο κόστος το έχουν αναλάβει μόνοι τους και αυτοχρηματοδοτούν έργα ανάδειξης πολιτισμού. Η κατάσταση που συναντά ο επισκέπτης είναι δραματική. Οι τοιχοποιίες είναι κατάγραφες με σπρέι και γκράφιτι που αποτυπώνουν την ομάδα και την άποψη ανεγκέφαλων ατόμων. Οι αύλειοι χώροι κάθε πρωί είναι γεμάτοι περιτώμματα, σκουπίδια, προφυλακτικά και υπολείμματα ναρκωτικών (σύριγγες).
Ένας φίλος ιερέας από την περιοχή μου είπε χαρακτηριστικά ότι πολλές φορές προσπάθησαν να παραβιάσουν μνημεία και πολλές φορές βρίσκει κάτω από την πόρτα της εκκλησιάς του, σπίρτα, τσιγάρα και αντικείμενα που μπορούν να προκαλέσουν φωτιά, και όταν του είπα για την αστυνόμευση στην περιοχή γέλασε.
Πάντα ο λευκός τοίχος ήταν πρόκληση και πεδίο έκφρασης μηνυμάτων, αλλά σε άλλες χρονικές περιόδους του παρελθόντος (πόλεμος - χούντα κλπ). Από περιέργεια έψαξα και κατέγραψα όλα τα συνθήματα. Κανένα δεν είχε πολιτικό μήνυμα πλην ενός, όλα είναι από συγκεκριμένους οπαδούς ομάδων (οργανωμένοι). Είναι ανεπίτρεπτο μια χούφτα ατόμων να βεβηλώνουν με το χειρότερο τρόπο μνημεία πολιτισμού. Πολύ φοβάμαι ότι η όλη κατάσταση που ζούμε παράγει αναρχία, βία και τρομοκρατία.
Τελειώνοντας, παρακαλώ όπως αφυπνιστούν και ανοίξουν τα αυτιά τους οι τοπικοί άρχοντες, καθώς και αστυνομικοί διευθυντές και κάνουν την δουλειά τους και να μην αρκούνται στο να κόβουν μόνο κλήσεις και τροχονομικές παραβάσεις, ας μας δώσουν το αίσθημα ασφάλειας που μας κλέψαν. Στο φινάλε, δε ζητάμε να πιάσουν τον Παλιοκώστα ή τους αρχαιοκάπηλους του Ασπροποτάμου, απλά να αποτρέψουν μια χούφτα παιδιά.
Κλείνω αυτή μου την επιστολή με ένα δίστηλο και το αφιερώνω σε όλους τους φορείς του παρελθόντος και του σήμερα, σε αυτούς που κατάντησαν αυτή την πόλη όπως είναι. Το δίστιχο βρίσκετε στην πίσω πλευρά του κτιρίου της φιλαρμονικής του δήμου: <<και οι τοίχοι έχουν αυτιά, και τα αυτιά σας τοίχους!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!>>.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου